Κάθε μισό λεπτό κάπου στον κόσμο γίνεται ένας ακρωτηριασμός εξαιτίας αυτής της σοβαρής επιπλοκής.
Οι συνέπειες στην ψυχολογία και την ποιότητα της ζωής των ατόμων που υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό είναι πολύ μεγάλες. Εκτιμάται ότι το 15% των διαβητικών ασθενών θα εμφανίσουν έλκος, συνήθως στο πέλμα και τα δάκτυλα, στη διάρκεια της ζωής τους, και ότι το 14-24% των διαβητικών ασθενών με έλκος ποδιού θα χρειαστούν ακρωτηριασμό.
Τι είναι το διαβητικό πόδι
Με τον όρο «διαβητικό πόδι» χαρακτηρίζονται όλες οι βλάβες των ποδιών διαβητικών ατόμων κάτω από τους αστραγάλους.
Ως υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται τα άτομα με νευροπάθεια (βλάβες στα αισθητικά νεύρα εξαιτίας του διαβήτη με συνέπεια το άτομο να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο), περιφερική αγγειοπάθεια (που δημιουργείται λόγω της σοβαρής αρτηριοσκλήρυνσης), παραμορφώσεις του ποδιού, δυσμορφίες όπως κάλοι και υπερκερατώσεις, κακή ρύθμιση του σακχάρου, μειωμένη όραση, μοναχική ζωή, μεγάλη ηλικία, ψυχική διαταραχή και η παχυσαρκία.
Η νευροπάθεια που εμφανίζεται στην πορεία του διαβήτη αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για την ανάπτυξη διαβητικού ποδιού. Η νευροπάθεια δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τους ασθενείς και γι αυτό στις εξετάσεις ρουτίνας των διαβητικών δεν πρέπει να παραλείπεται η εξέταση των ποδιών και ειδικά της αισθητικότητας με ειδικά όργανα.
Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της νευροπάθειας είναι :
- Το διαπασών 128 Hz για την αντίληψη παλλαισθησίας.
- Το μονοϊνίδιο (monofilament) για την αισθητικότητα.
- Το Tip therm για έλεγχο στη θερμοκρασία μεταξύ θερμού και ψυχρού.
- To βιοθεσιόμετρο για την δοκιμασία αντίληψης της δόνησης.
- Το Neuropad test είναι ένα διαδερμικό επίθεμα το οποίο μετρά την υγρασία του δέρματος στο πέλμα.
Εκτός από την έλλειψη της αισθητικότητας που οδηγεί σε μη αντιληπτούς τραυματισμούς, η νευροπάθεια συμβάλλει στη ξηρότητα του δέρματος. Η ξηρότητα του δέρματος μπορεί να προληφθεί με σωστή και συστηματική εφαρμογή ενυδατικών κρεμών.
Πρόληψη διαβητικού ποδιού :Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης. Η γνώση, η σωστή και επιμελημένη φροντίδα στο διαβητικό πόδι, μπορεί να προλάβει τους περισσότερους ακρωτηριασμούς.
Η ξηρότητα, οι κάλοι, τα νύχια που εισχωρούν στο δέρμα και διάφοροι άλλοι μικροτραυματισμοί δεν γίνονται αντιληπτοί, για τον λόγο αυτό τα άτομα με Σακχαρώδη διαβήτη -διαβητικό πόδι – πρέπει να επισκέπτονται προληπτικά ειδικό ποδολόγο – ποδοθεραπευτή και να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα αυτά όταν υπάρχουν με εξειδίκευση, ώστε να προλαμβάνονται ανερχόμενα έλκη και φλεγμονές.
- Η καθημερινή εξέταση των ποδιών :Τα περισσότερα προβλήματα με τα πόδια μπορούν να αποφευχθούν, εάν μάθετε να τα προσέχετε καλά. Εξετάζετε καθημερινά τα πόδια σας και ενημερώνετε τον γιατρό ή τον ποδολόγο σας αμέσως, για οποιοδήποτε πρόβλημα. Προσέχετε εάν υπάρχουν τραυματισμοί, αλλαγή ιστών και διαφοροποιήσεις στο δέρμα ή στα νύχια.Εξετάστε τα πόδια σας κάτω από δυνατό φως. Χρησιμοποιείστε έναν καθρέφτη για να παρατηρήσετε όλο το πόδι. Είναι απαραίτητο να εξετάζονται τα πόδια σας σε τακτικά χρονικά διαστήματα από τον γιατρό ή τον ποδολόγο σας ή όποιον άλλον ειδικό.
- Συμπτώματα μολύνσεων : Μάθετε να αναγνωρίζετε τα πρώτα συμπτώματα μολύνσεων. Τέτοια συμπτώματα είναι η υψηλή θερμοκρασία του δέρματος, ερεθισμένα σημεία (κόκκινα), όπως επίσης και πρησμένα. Πόνοι και ευαισθησία, είναι ένα σημάδι ότι λειτουργεί ακόμη το οργανικό σύστημα συναγερμού πόνου. Οι μολύνσεις στα πόδια πρέπει να θεραπεύονται αμέσως από τον γιατρό σας.
- Ελαττωμένη αίσθηση στα πόδια : Προσέχετε αν η προστατευτική αίσθηση των ποδιών σας εξασθενεί ή χάνεται εντελώς εξαιτίας μιας νευροπάθειας. Μυρμήγκιασμα στα πόδια, μούδιασμα ή μία περίεργη αίσθηση σαν να βαδίζετε επάνω σε βαμβάκι, ή σαν να φοράτε στενές κάλτσες είναι ένδειξη νευροπάθειας.Ενημερώστε αμέσως τον γιατρό σας.Εάν δεν λειτουργεί σωστά το σύστημα συναγερμού πόνου, τότε οι τραυματισμοί ή τα ακατάλληλα παπούτσια δεν γίνονται αντιληπτά.
- Οταν εμφανίζονται τραυματισμοί : Αμυχές, τραύματα, πληγές από τριβή των παπουτσιών, ονυχοκρύπτωση, φλύκταινες, και σχισίματα είναι δυνατόν να εμφανιστούν παρ’ όλες τις προσπάθειές σας να προστατεύσετε τα πόδια σας. Απευθυνθείτε στον γιατρό ή τον ποδολόγο, ανάλογα με το πρόβλημα, για την σωστή αντιμετώπιση.
- Τα στενά υποδήματα μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα : Μην φοράτε υποδήματα που πιέζουν τα δάκτυλά σας. Τα στενά υποδήματα μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα όπως υγρά πόδια, μυκητιάσεις, ονυχοκρυπτώσεις, κάλους και υπερκερατώσεις.